فیزیک: دانش بنیادی

در این فصل با کمیت‌های فیزیکی، دستگاه بین المللی یکاها، چگونگی تبدیل یکاها، خطا و دقت در اندازه‌گیری، فرایند تخمینِ مرتبۀ بزرگی در حل برخی از مسائل فیزیکی و همچنین چگالی آشنا خواهید شد.
دانشمندان فیزیک برای توصیف و توضیح پدیده‌های مورد بررسی، اغلب از قانون، مدل و نظریۀ فیزیکی استفاده می‌کنند. از آنجا که فیزیک، علمی تجربی است، لازم است این قوانین، مدل‌ها و نظریه‌های فیزیکی توسط آزمایش مورد آزمون قرار گیرند. برای آزمایش به اندازه‌گیری نیاز داریم.

کمیت:

هر چیزی که قابل افزایش و کاهش باشد و بتوان آن را اندازه‌گیری کرد را کمیت می‌گویند مانند جرم، طول، زمان، سرعت و...، در مقابل پدیده‌هایی که قابل اندازه‌گیری نیستند را کیفیت می‌گویند مانند خوشحالی و ناراحتی.

یکا:

برای آنکه بتوانیم مقادیر حاصل از اندازه‌گیری‌ها را با هم مقایسه کنیم برای هر کمیت باید یکای معینی تعیین کنیم. یکای هر کمیت مقدار معینی از آن کمیت است که واحد اندازه‌گیری آن است. برای مثال یکای اندازه‌گیری طول متر m و یکای اندازه‌گیری سرعت متر بر روی ثانیه ms است.

آزمون‌پذیری و اصلاح نظریه‌های فیزیکی:

آزمایش و مشاهده در فیزیک، اهمیت زیادی دارد؛ اما آنچه بیش از همه در پیشبرد و تکامل علم فیزیک نقش ایفا کرده و می‌کند، تفکر نقادانه و اندیشه‌ورزی فعال فیزیک‌دانان نسبت به پدیده‌هایی است که با آنها مواجه می‌شوند. همین موضوع باعث شده مدل‌ها و نظریه‌های فیزیکی در طول زمان همواره معتبر نباشند و دستخوش تغییر شوند. این در ماهیت هر نظریهٔ فیزیکی نهفته است که می‌توانیم یک نظریه را درصورت یافتن رفتاری که با آن ناسازگار است رد کنیم، ولی هرگز نمی‌توانیم ثابت کنیم که یک نظریهٔ فیزیکی همواره درست است. برای مثال نظریۀ اتمی با توجه به مشاهده‌ها و کسب اطلاعات جدید در خصوص رفتار اتم‌ها، بارها اصلاح شده است.
سیر تکامل نظریۀ اتمی
ویژگی آزمون‌پذیری و اصلاح نظریه‌های فیزیکی، نقطۀ قوت دانش فیزیک است و نقش مهمی در فرایند پیشرفت دانش و تکامل شناخت ما از جهان پیرامون داشته است.

قانون:

دانشمندان برای بیان قانون‌های فیزیکی، اغلب از گزاره‌های کلی و در عین حال مختصر استفاده می‌کنند. قانون‌های فیزیکی، معمولاً رابطۀ بین برخی از کمیت‌های فیزیکی را توصیف می‌کنند و در دامنۀ وسیعی از پدیده‌های گوناگون طبیعت معتبرند مانند قانون‌های نیوتون.

اصل:

برای توصیف دامنۀ محدودتری از پدیده‌های فیزیکی، که عمومیت کمتری دارند، اغلب از اصطلاح اصل استفاده می‌شود مانند اصل پاسکال.
تألیفی

1 کدام یک از عبارت‌های زیر درست است؟

  1.   اصل‌های فیزیکی رابطۀ بین برخی از کمیت‌های فیزیکی را توصیف می‌کنند و در دامنۀ وسیعی از پدیده‌های گوناگون طبیعت معتبرند.    
  2.   برای توصیف دامنۀ محدودتری از پدیده‌های فیزیکی از قانون‌های فیزیک استفاده می‌کنیم.    
  3.   مدل‌ها و نظریه‌های فیزیکی در طول زمان همواره معتبر و تغییر‌ناپذیرند.    
  4.   هر چیزی که بتوان اندازه‌گیری کرد را کمیت می‌گویند و یکای هر کمیت مقدار معینی از آن کمیت و واحد اندازه‌گیری آن است.    

پاسخ: گزینۀ 4
گزینۀ 1: قانون‌های فیزیکی رابطۀ بین برخی از کمیت‌های فیزیکی را توصیف می‌کنند و در دامنۀ وسیعی از پدیده‌های گوناگون طبیعت معتبرند.
گزینۀ 2: برای توصیف دامنۀ محدودتری از پدیده‌های فیزیکی از اصل‌های فیزیک استفاده می‌کنیم.
گزینۀ 3: مدل‌ها و نظریه‌های فیزیکی در طول زمان همواره معتبر نیستند و دستخوش تغییر می‌شوند.
تألیفی

2 کدام یک از عبارت‌های زیر نادرست است؟

  1.   آنچه بیش از همه در پیشبرد و تکامل علم فیزیک نقش ایفا کرده و می‌کند، تفکر نقادانه و اندیشه‌ورزی فعال است.    
  2.   برای آنکه بتوانیم مقادیر حاصل از اندازه‌گیری‌ها را با هم مقایسه کنیم برای هر کمیت باید یکای معینی تعیین کنیم.    
  3.   قوانین، مدل‌ها و نظریه‌های فیزیکی توسط آزمایش مورد آزمون قرار گیرند و برای آزمایش به اندازه‌گیری نیاز داریم.    
  4.   هر چیزی که قابل افزایش و کاهش باشد و بتوان آن را اندازه‌گیری کرد را کیفیت می‌گویند.    

پاسخ: گزینۀ 4
هر چیزی که قابل افزایش و کاهش باشد و بتوان آن را اندازه‌گیری کرد را کمیت می‌گویند.

بعدی

هیچ نظری ثبت نشده

×


تست‌های کنکور‌های سراسری درس فیزیک رشته ریاضی
مشاهده
تست‌های تألیفی درس فیزیک رشته ریاضی و تجربی
مشاهده
تست‌های کنکور‌های سراسری درس فیزیک رشته تجربی
مشاهده